Koronawirus: co się dzieje na polskich granicach?

Na wczorajszej konferencji prasowej [1] rządzący ogłosili m.in. obostrzenia w ruchu granicznym. W przystępnej formie zostały one podsumowane w oficjalnym serwisie polskiego rządu [2]. Warto zapoznać się zarówno z podanymi tam informacjami, jak i z całą podstroną poświęconą koronawirusowi, poruszającą również takie kwestie, jak zawieszenie zajęć w szkołach czy też ograniczenie działalności barów, restauracji, galerii handlowych [3]. Wszystko to są oficjalne komunikaty, będące pewniejszym źródłem wiedzy od internetowych pogłosek (przed którymi przestrzegam, choć rozumiem leżący u ich podłoża niepokój – sam nie jestem od niego wolny).

Powyższe informacje są w większości wyciągiem z rozporządzeń ministerialnych, których tekst znaleźć można w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej [4]. Na potrzeby niniejszej notki zapoznałem się również z rozporządzeniami.

Co dokładnie wynika z lektury wszystkich wymienionych źródeł? Co wiemy, a czego nie wiemy?

Cząstka wirusa SARS-CoV-2 (ilustracja z domeny publicznej, dostępna w Wikimedia Commons, wykonana przez Centra Kontroli i Prewencji Chorób)

I.

Od soboty w Polsce obowiązuje stan zagrożenia epidemicznego. Od niedzieli do odwołania osoby przybywające do kraju będą musiały odbyć czternastodniową kwarantannę pod wskazanym przez siebie adresem (konieczne będzie też przekazanie numeru telefonu funkcjonariuszowi Straży Granicznej). Jeśli nie mają stosownego miejsca, wyznaczony okres spędzą w jednym w lokali zarezerwowanych do dyspozycji wojewodów [5].

W praktyce kwarantanna oznacza całkowity zakaz wychodzenia z domu, również na potrzeby spaceru z psem, wizyty w sklepie lub u lekarza. Zakaz obowiązuje też inne osoby mieszkające w tym samym miejscu, z którymi ma się „bliski kontakt”, a ponadto nikt z zewnątrz nie może przychodzić z odwiedzinami. Jeżeli podczas kwarantanny wystąpią objawy choroby, należy zadzwonić do pobliskiej stacji sanitarno-epidemiologicznej albo zgłosić się bezpośrednio do szpitala na oddział zakaźny lub obserwacyjno-zakaźny. Za złamanie kwarantanny grozi kara grzywny [6].

Rząd podkreśla, że w zakupach i podobnych czynnościach potrzebna będzie pomoc sąsiadów lub bliskich. Od siebie dodam, że dla części osób niewychodzących z domu (nie tylko tych poddanych kwarantannie, ale też np. niezdolnych do samodzielnego przemieszczania się) cennym wsparciem mogą być grupy facebookowe takie jak „Widzialna ręka” [7]. Można tam zgłaszać potrzebę lub chęć pomocy.

Z kwarantanny zwolniona jest niewielka grupa osób, takich jak cudzoziemcy zamieszkali w sąsiednim państwie, lecz regularnie przekraczający granicę, bądź też zawodowi kierowcy transportu towarowego i osobowego [8].

II.

Od 15 do 24 marca przywrócona zostaje kontrola graniczna [9]. Obywatelki i obywatele Polski wciąż mogą wjeżdżać do kraju, jednak dla większości cudzoziemców jest to niemożliwe. Wyjątki od tej ostatniej zasady dotyczą m.in. osób mających prawo pracy bądź pobytu (czasowego lub stałego) na terytorium RP czy też osób, których mąż/żona posiada polskie obywatelstwo [10].

Jednocześnie zawieszony został międzynarodowy ruch kolejowy i lotniczy. Granicę można przekroczyć wyłącznie transportem kołowym. Nie dotyczy to ruchu towarowego, dotyczy natomiast przepływu osób [11]. Jeśli więc w najbliższym czasie zamierzacie wrócić pociągiem lub samolotem do Polski, Wasza podróż się nie odbędzie (i zapewne przewoźnik zwróci Wam koszty biletu).

Zarazem trzeba pamiętać, że okres kontroli granicznej może potrwać więcej niż 10 dni. Podczas piątkowej konferencji prasowej premier informował, że w razie potrzeby w grę wchodzi wydłużenie o dalsze 20 dni, a potem nawet o następne 30 [12]. Nie mam pewności, czy ta możliwość dotyczy też zawieszenia połączeń kolejowych i lotniczych, ale zakładam, że tak jest. Przyjmuję, że wszystkie ograniczenia ruchu międzynarodowego stanowią spójny pakiet i że zostaną zniesione w tym samym momencie. Założenie to nie jest jednak całkiem oczywiste [13].

[AKTUALIZACJA] Polskie Linie Lotnicze LOT wprowadzają program „LOT do domu”, który ma umożliwić powrót do kraju osobom przebywającym za granicą (m.in. w Wielkiej Brytanii, Irlandii, USA, na Cyprze i Malcie). Informacje na ten temat zebrałem w oddzielnym wpisie. Ponadto loty czarterowe organizowane przez biura podróży mają odbywać się zgodnie z planem [14].

III.

Krótka informacja na koniec: wyjazd z Polski jest nadal możliwy, ale tylko ruchem kołowym. Jednocześnie Ministerstwo Spraw Zagranicznych apeluje o unikanie wszelkich podróży zagranicznych, które nie są konieczne [15].

*

Tekst będzie aktualizowany, jeśli pojawią się istotne nowe informacje. W najbliższej przyszłości planuję kolejne wpisy o pandemii koronawirusa – zachęcam do odwiedzania bloga.

Przypisy

[1] Konferencję można obejrzeć np. tutaj: https://www.pscp.tv/w/1ZkKzLvlpywJv (link do wersji dla urządzeń mobilnych, wymagającej zainstalowania stosownej aplikacji).

[2] https://www.gov.pl/web/koronawirus/zamykamy-granice-przed-koronawirusem

[3] https://www.gov.pl/web/koronawirus

[4] http://dziennikustaw.gov.pl/DU (bezpośrednie linki do odpowiednich rozporządzeń: http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2020/433, http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2020/434, http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2020/435, http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2020/436)

[5] http://dziennikustaw.gov.pl/D2020000043301.pdf (rozdział 2, paragraf 2, ustęp 2), https://www.pscp.tv/w/1ZkKzLvlpywJv (około 39:45 na nagraniu). W portalu Money.pl spotkałem się z interpretacją, według której brak stosownego miejsca to m.in. przypadek osób mieszkających na co dzień z kimś, kto mógłby być szczególnie narażony na niebezpieczeństwo, gdyby przybysz rzeczywiście okazał się zarażony (https://www.money.pl/gospodarka/koronawirus-w-polsce-przywrocone-granice-wstrzymane-loty-sprawdzamy-co-to-dla-nas-oznacza-6488588392011905a.html).

[6] https://www.gov.pl/web/koronawirus/zamykamy-granice-przed-koronawirusem (punkty „Jestem za granicą. Czy mogę wrócić do Polski?” oraz „Wróciłem do kraju – na czym polega obowiązkowa 14-dniowa kwarantanna?”), https://pacjent.gov.pl/kwarantanna-dozor-epidemiologiczny-co-to-znaczy. Objawy zarażenia koronawirusem opisane są m.in. tutaj: https://pacjent.gov.pl/archiwum-aktualnosci/koronawirus-co-o-nim-wiemy (punkt „Objawy zakażenia się mogą być podobne do grypy…”) oraz tutaj: https://www.youtube.com/watch?v=bO2swTJBj0s.

[7] https://www.facebook.com/groups/304255033885298/ (istnieją również grupy dla poszczególnych miast lub dzielnic: „Widzialna ręka Kraków”, „Widzialna ręka Warszawa Mokotów” itd.).

[8] http://dziennikustaw.gov.pl/D2020000043301.pdf (rozdział 2, paragraf 2, ustęp 5), https://www.gov.pl/web/koronawirus/zamykamy-granice-przed-koronawirusem (punkt „Kogo z przyjeżdżających do kraju nie obowiązuje kwarantanna?”).

[9] http://dziennikustaw.gov.pl/D2020000043401.pdf, https://www.gov.pl/web/koronawirus/zamykamy-granice-przed-koronawirusem (m.in. punkt „Do kiedy obowiązuje ograniczenie ruchu międzynarodowego?”). Więcej o samej kontroli granicznej od strony prawnej: https://www.prawo.pl/akty/dz-u-2019-1336,18875760.html.

[10] http://dziennikustaw.gov.pl/D2020000043501.pdf, https://www.gov.pl/web/koronawirus/zamykamy-granice-przed-koronawirusem (m.in. punkt „Kogo nie obowiązuje zakaz wjazdu na teren Polski?”).

[11] http://dziennikustaw.gov.pl/D2020000043301.pdf (rozdział 2, paragraf 2, ustęp 1), http://dziennikustaw.gov.pl/D2020000043601.pdf, https://www.gov.pl/web/koronawirus/zamykamy-granice-przed-koronawirusem (m.in. punkty „Co w praktyce oznacza ograniczenie ruchu międzynarodowego?” i „Mam kupione bilety na samolot w przyszłym tygodniu…”).

[12] https://www.pscp.tv/w/1ZkKzLvlpywJv (około 10:00 na nagraniu).

[13] Ściśle mówiąc, według różnych rozporządzeń wygląda to tak:

– Kontrola graniczna zostaje przywrócona do 24 marca.

– Zakazy w ruchu lotniczym zachowują ważność do 28 marca.

– Międzynarodowy ruch kolejowy zostaje wstrzymany „do odwołania”, bez określonej daty.

[14] https://www.facebook.com/staszek.krawczyk/posts/10155931237567325

[15] https://www.gov.pl/web/koronawirus/zamykamy-granice-przed-koronawirusem (punkty „Czy można wyjechać z Polski?” i „Na stałe pracuję za granicą…”), https://www.gov.pl/web/koronawirus/rekomendacja-msz-w-sprawie-ograniczenia-podrozy-zagranicznych.